كلاژن چيست؟
كلاژن (Collagen) از يك كلمه يوناني به معني توليد كننده چسب گرفته شده است. در واقع اين نام به پروتئيني داده شده است كه فيبرهاي سفيد پوست، تاندون‌ها، غضروف‌ها، استخوان‌ها و تمام بافت‌هاي رابط را تشكيل ميدهد.
عموما كلمه كلاژن، پوست و ماده‌اي با خاصيت ضد پيري را در ذهن ما تداعي ميكند، اما واقعيت آن است كه اين پروتئين مهم، سراسر بدن را دربرگرفته و درواقع تركيب اصلي سازنده‌ي غضروف، عضلات، تاندون‌ها، استخوان‌ها و پوست به حساب مي‌آيد.
كلاژن همچنين به صورت طبيعي در مواد ژلاتيني بدن مثل زجاجيه چشم هم وجود دارد. پس نتيجه ميگيريم چيزي بيش از يك ماده‌ي ساده در تركيب كرم‌هاي زيبايي است.
نقش آن در بدن انسان
كلاژن در ساختار پوست، مو، ناخن، استخوان‌ها، تاندون‌ها و رباط‌هاي بدن وجود دارد. به واسطه كلاژن است كه ما توانايي حركت، خم شدن و كشش بدن را دارا هستيم.
همچنين اين پروتئين نقش بسزايي در درخشش مو و شفافيت پوست و ناخن‌ها دارد. بالارفتن سن و افزايش ميزان استرس، تاثير بسيار زيادي بر روند كلاژن سازي در بدن خواهند گذاشت.
كلاژن همانند چسبي است كه بخش‌ها و بافت‌هاي مختلف بدن را به صورت يك‌پارچه در كنار هم قرار ميدهد. به‌شكل كلي، كلاژن پروتئيني است كه تشكيل دهنده بافت قسمت‌هاي مختلف بدن مي‌باشد.
مواد تشكيل دهنده
اين پروتئين از آمينو اسيدهاي گلايسين، پرولين، هيدروكسي پرولين و همچنين آرژنين تشكيل شده است. رشد عضلات و سلامت مفاصل تاحدودي به تركيب آمينو اسيدها در كلاژن مربوط مي‌باشد كه در جاي ديگري پيدا نمي‌شود.
كلاژن يك ساختار بسيار مهم براي پوست است. اين پروتئين ميزان 30٪ كل پروتئين موجود در بدن و همچنين 70٪ پروتئين پوست را تشكيل ميدهد و به پوست كمك ميكند تا لطافت، رنگ، درخشش و استحكام داشته باشد.
دِرْم يعني همان لايه دوم و مياني پوست كه اساس و پايه پوست را تشكيل ميدهد، در انعطاف‌پذيري و كشش پوست دخيل است و منبع اصلي اين پروتئين درون پوست مي‌باشد.
انواع
كلاژن غني‌ترين پروتئيني است كه در بدن موجود است و همراه با ازدياد سن، ميزان كلاژن سازي بدن كمتر خواهد شد. كلاژن انواع گوناگوني دارد كه هر يك از اين پروتئين‌ها نقش بسيار مهمي در حفظ سلامت بدن دارند.
دست كم 16 نوع پروتئين كلاژن در بدن وجود دارد كه از بين آنها 3 تا 5 نوع از اهميت بالايي برخوردار هستند. به طور مثال كلاژن نوع 1 در لايه‌هاي پوست وجود دارد كه موجب تقويت آنها مي‌گردد.
علاوه بر اين كلاژن به پوست خاصيت ارتجاعي داده و با حفظ آب بافت پوستي، از خشكي و چين و چروك پوست جلوگيري ميكند.
اين پروتئين در لايه مياني پوست به تشكيل يك شبكه فيبري از سلول‌ها به نام فيبروبلاست كمك ميكند تا سلول‌هاي جديد بر روي آن رشد كنند.
اين روند موجب جوان سازي پوست مي‌شود. همچنين اين پروتئين در ترميم و تعويض سلول‌هاي مرده پوست هم نقش دارد.
عوامل افزايش آن در بدن
تمام انواع كلاژن در ابتدا به شكل پروكلاژن ساخته مي‌شوند. به اين صورت كه دو آمينو اسيد پرولين و گلايسين به كمك ويتامين C با همديگر تركيب شده و پروكلاژن را مي‌سازند.
درنتيجه بدن به شكل طبيعي كلاژن توليد كرده و ما مي‌توانيم با دريافت مقدار مناسبي از مواد مغذي، در ساخت اين پروتئين مهم كمك كننده‌ي بدن باشيم.
نوع ديگري از پروتئين درون بدن، الاستين است. الاستين در بخش‌هايي از بدن كه منقبض مي‌شود، مثل شريان‌ها و ريه‌ها پيدا مي‌شود. الاستين و كلاژن هر دو پروتئين موجود درون پوست مي‌باشند.
آنها با يكديگر كار كرده تا بافت و شكل آن به پوست داده شود. نكته جالب در مورد كلاژن آن است كه تحريك رشد آن باعث ايجاد اثر دومينو خواهد شد. هرچقدر كلاژن بيشتري داشته باشيد، بدن شما قادر به توليد و نگهداري بيشتر آن مي‌باشد.
چگونه بيشتر كلاژن‌سازي كنيم؟
با روش‌هاي گوناگوني مي‌توانيم به توليد اين پروتئين در بدن كمك كنيم:
- منابع غذايي طبيعي: مثل گوشت، غذاهاي دريايي، تخم مرغ، لبنيات، حبوبات، جوانه گندم، كلم، مارچوبه، مركبات و مواد غذايي حاوي ويتامين C
- مصرف مكمل: محبوب‌ترين انواع مكمل كلاژن هيدرولايزد كلاژن و ژلاتين مي‌باشند
دريافت پيش‌نيازهاي ساخت كلاژن در بدن، در يك رژيم غذايي متعادل، مي‌تواند كلاژن‌هاي از دست رفته بدن را جبران كند.
مراقبتهاي تخصصي از پوست براي افزايش اين پروتئين
تكنيك‌هاي درماني تخصصي زيادي براي مراقبت از پوست و افزايش ذخاير كلاژن وجود دارند. اولتراسوند تراپي يا هايفو و امواج راديوفركوئنسي يا آر اف فركشنال از ابزارهاي مبتني بر انرژي مي‌باشند كه به توليد اين پروتئين در پوست كمك كننده هستند.
حتي ميكرونيدلينگ و تزريق پلاسماي غني از پلاكت نيز موجب افزايش توليد كلاژن خواهد شد. برخي از روش‌هاي افزايش كلاژن شامل موارد زير هستند كه آنها را برايتان شرح مي‌دهيم:
ليزر درماني
ليزر درماني تكنيكي است كه به طور ايمن و بدون ايجاد هيچ گونه خطري ميزان سطح توليد كلاژن را افزايش ميدهد. اين روش با افزايش مقدار كلاژن به بهبود چروك صورت و انعطاف پذيري پوست مي‌پردازد. هيچ گونه عارضه جانبي خاصي در ليزر درماني گزارش نشده است.
ميكرونيدلينگ
ميكرونيدلينگ كه به عنوان روش القاي كلاژن هم شناخته مي‌شود به بهبود ظاهر چروك صورت، بافت اسكار حاصل از جوش، افزايش سفتي پوست و برطرف سازي جاي ترك و لكه‌هاي قهوه‌اي كمك كرده و اين روند با تحريك بدن براي ترميم خود انجام مي‌گيرد.
ميكرونيدلينگ درواقع دستگاهي است كه در ناحيه بالاي آن تعداد زيادي سوزن بسيار كوچك و تيز وجود دارد كه به شكل همزمان صدها سوراخ كوچك را در پوست به وجود مي‌‌آورند.
بدين ترتيب پوست را تحريك ميكند كه به توليد فاكتورهاي رشد و كلاژن و الاستين و سيتوكين‌هاي بيشتري بپردازد و پوست صورت جوان‌تر به نظر برسد.
تزريق پلاسماي غني از پلاكت يا پي آر پي
پي آر پي يا پلاسماي غني از پلاكت يك متد درماني ديگري است كه از نمونه خون بيمار تهيه مي‌گردد.
براي انجام اين تكنيك، پزشك اقدام به تهيه نمونه خون كرده و پس از انجام مراحل مورد نياز، آن را درون دستگاه سانتريفيوژ قرار ميدهد تا تحت سرعت و شرايط خاص، خون و مشتقات خوني از هم جدا بشوند.
پس از اين مرحله پلاسماي غني از پلاكت به همراه سلول‌هاي بنيادين و فاكتورهاي رشد به پوست تزريق شده تا علاوه بر افزايش توليد كلاژن و الاستين به جوان سازي پوست هم كمك كنند.
پيلينگ شيميايي
در اين متد درماني، از اسيد به منظور از بين بردن لايه فوقاني پوست يا لايه‌هاي ديگر آن استفاده مي‌گردد. هدف از انجام اين تكنيك كاهش چين و چروك‌ها و خطوط ريز صورت و يكنواخت سازي حجم پوست مي‌باشد.
همچنين از پيلينگ شيميايي به منظور بهبود جاي آكنه، درمان انواع خاصي از جوش‌ها، كاهش لكه‌هاي حاصل از ازدياد سن، خطوط تيره پوستي و مواردي از اين قبيل استفاده مي‌گردد.
شما عزيزان ميتوانيد جهت كسب اطلاعات بيشتر و همچنين دريافت مشاوره در زمينه زيبايي و سلامت با ما در مركز راز زيبايي در تماس باشيد.